دامپزشکی نه‌تنها شامل مراقبت‌های اولیه مانند واکسیناسیون یا درمان بیماری‌هاست، بلکه جراحی نیز بخش مهمی از این حرفه است. جراحی در دامپزشکی، برخلاف تصور عمومی، تنها به موارد اورژانسی محدود نمی‌شود. بسیاری از جراحی‌ها مانند عقیم‌سازی، جراحی‌های ارتوپدی و حتی عمل‌های زیبایی، می‌توانند کیفیت زندگی حیوانات خانگی را بهبود ببخشند. انتخاب جراحی مناسب برای حیوان خانگی نه‌تنها به تجربه دامپزشک بستگی دارد، بلکه به درک صاحب حیوان از اهمیت سلامت و رفاه حیوان نیز مرتبط است. در این مقاله، به بررسی جراحی‌های رایج و ضروری در دامپزشکی خواهیم پرداخت، شواهد و مثال‌هایی را بررسی خواهیم کرد و به شما کمک می‌کنیم تا اهمیت این مداخلات را بهتر درک کنید.
جراحی‌های پیشگیرانه برای حیوانات خانگی:
یکی از رایج‌ترین جراحی‌های پیشگیرانه در دامپزشکی، عقیم‌سازی حیوانات است. این عمل که شامل حذف اندام‌های تولیدمثل در سگ‌ها و گربه‌ها می‌شود، علاوه بر کنترل جمعیت حیوانات، خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند سرطان پستان یا عفونت رحم را کاهش می‌دهد. برای مثال، مطالعه‌ای نشان داده است که عقیم‌سازی گربه‌های ماده قبل از اولین دوره فحلی، احتمال بروز سرطان پستان را تا 90 درصد کاهش می‌دهد.
علاوه بر این، جراحی پیشگیرانه شامل تمیز کردن دندان‌ها و برداشتن جرم‌ها نیز هست. این کار از گسترش عفونت‌های دهانی به سایر اندام‌های حیاتی مانند قلب و کلیه جلوگیری می‌کند. مثال دیگر مربوط به سگ‌های نژاد بزرگ است که مستعد پیچ‌خوردگی معده (GDV) هستند. برای این حیوانات، یک جراحی ساده به نام گاستروپکسی می‌تواند از این وضعیت خطرناک جلوگیری کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد جراحی‌های پیشگیرانه، میتوانید به خدمات جراحی شبانه‌روزی ایران‌زمین مراجعه کنید.
جراحی‌های درمانی برای حیوانات خانگی:
جراحی‌های درمانی برای حیواناتی انجام می‌شود که به‌دلیل بیماری یا آسیب نیاز به مداخله جدی دارند. یکی از رایج‌ترین موارد، جراحی برای برداشتن اجسام خارجی است. بسیاری از سگ‌ها و گربه‌ها به‌طور تصادفی اشیای خطرناکی مانند اسباب‌بازی‌ها، سنگ‌ها یا حتی پارچه را می‌بلعند. اگر این اشیا در دستگاه گوارش گیر کنند، می‌توانند منجر به انسداد شوند که بدون جراحی خطر مرگ را به همراه دارد.
همچنین، تومورهای خوش‌خیم یا بدخیم، بخش دیگری از جراحی‌های درمانی هستند. برداشتن توده‌های سرطانی یا حتی خوش‌خیم می‌تواند از گسترش بیماری جلوگیری کند. به‌عنوان مثال، سگی که دچار تومور استخوانی است، ممکن است نیاز به جراحی قطع عضو داشته باشد تا هم از درد رهایی یابد و هم از پیشرفت سرطان جلوگیری شود.
از دیگر جراحی‌های درمانی می‌توان به رفع شکستگی استخوان‌ها اشاره کرد. حیواناتی که تصادف می‌کنند یا از ارتفاع سقوط می‌کنند، اغلب دچار شکستگی‌های شدید می‌شوند. در چنین مواردی، جراحی سریع توسط یک دامپزشک متخصص می‌تواند زندگی حیوان را نجات دهد و حرکت طبیعی را به او بازگرداند.
جراحی‌های ارتوپدی برای حیوانات خانگی:
جراحی‌های ارتوپدی برای رفع مشکلات مربوط به استخوان‌ها، مفاصل و رباط‌ها انجام می‌شوند. یکی از رایج‌ترین مشکلات ارتوپدی، پارگی رباط صلیبی در سگ‌هاست. این عارضه که بیشتر در سگ‌های فعال و نژادهای بزرگ دیده می‌شود، باعث درد و لنگش شدید می‌شود. جراحی اصلاح رباط صلیبی مانند TPLO (اصلاح تراز صفحه تیبیا) می‌تواند به بازگشت حیوان به فعالیت‌های عادی کمک کند.
همچنین، حیواناتی که دچار دیسپلازی مفصل ران یا آرنج هستند، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند. این بیماری‌ها که عمدتاً ژنتیکی هستند، در صورت عدم درمان می‌توانند منجر به آرتروز شدید شوند. جراحی‌های تعویض مفصل یا اصلاح مفاصل می‌توانند کیفیت زندگی این حیوانات را به طرز چشمگیری بهبود بخشند.
نمونه دیگری از جراحی‌های ارتوپدی شامل قرار دادن پین یا پیچ برای تثبیت شکستگی‌هاست. حیواناتی که تصادف کرده‌اند، معمولاً به چنین جراحی‌هایی نیاز دارند. مراجعه به بخش تخصصی جراحی شبانه‌روزی ایران‌زمین می‌تواند اطمینان‌بخش باشد که این جراحی‌ها توسط تیمی مجرب انجام می‌شود.
جراحی‌های اورژانسی برای حیوانات خانگی:
برخی جراحی‌ها نیاز به اقدام فوری دارند و بدون مداخله به موقع، ممکن است حیوان جان خود را از دست بدهد. یکی از این موارد پیچ‌خوردگی معده در سگ‌هاست که قبلاً نیز به آن اشاره شد. در چنین شرایطی، معده به‌طور ناگهانی می‌چرخد و جریان خون را مسدود می‌کند. جراحی سریع تنها راه نجات حیوان در این وضعیت است.
از دیگر موارد اورژانسی می‌توان به زایمان سخت اشاره کرد. در برخی نژادهای سگ و گربه مانند بولداگ یا پرشین، زایمان طبیعی به‌دلیل ساختار بدن ممکن است غیرممکن باشد. در چنین مواردی، جراحی سزارین برای نجات مادر و توله‌ها ضروری است.
علاوه بر این، حوادثی مانند پارگی عروق بزرگ یا زخم‌های عمیق نیاز به جراحی فوری دارند. یک سگ که در یک تصادف رانندگی دچار خونریزی شدید شده است، ممکن است نیاز به بستن شریان‌ها و ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده داشته باشد. توجه به این نکته که انتخاب یک مرکز جراحی شبانه‌روزی و معتبر برای چنین مواردی حیاتی است، می‌تواند جان حیوان را نجات دهد.
نتیجه‌گیری :
جراحی‌های دامپزشکی بخش حیاتی از مراقبت‌های بهداشتی حیوانات است که می‌تواند زندگی آن‌ها را بهبود بخشد یا حتی نجات دهد. از جراحی‌های پیشگیرانه برای جلوگیری از بیماری‌ها گرفته تا جراحی‌های درمانی و اورژانسی، هر کدام نقش مهمی در رفاه حیوانات ایفا می‌کنند. درک اهمیت این جراحی‌ها به صاحبان حیوانات کمک می‌کند تا تصمیمات آگاهانه‌تری درباره سلامت حیوانات خود بگیرند. انتخاب یک مرکز معتبر مانند جراحی شبانه‌روزی ایران‌زمین می‌تواند تضمینی برای انجام بهترین مراقبت‌ها باشد.
سوالات کاربران :
آیا عقیم‌سازی برای حیوان خانگی بی‌خطر است؟
بله، عقیم‌سازی یکی از جراحی‌های رایج و نسبتاً کم‌خطر در دامپزشکی است. این عمل توسط دامپزشکان ماهر با استفاده از بیهوشی عمومی انجام می‌شود. علاوه بر فواید کنترل جمعیت، عقیم‌سازی خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها مانند سرطان دستگاه تناسلی را کاهش می‌دهد. دوره نقاهت معمولاً کوتاه است و با مراقبت‌های مناسب، حیوان به‌سرعت بهبود می‌یابد. میتوانید برای اطلاعات بیشتر به مقاله ی عقیم سازی حیوانات خانگی مراجعه کنید.
هزینه جراحی حیوانات خانگی چقدر است؟
هزینه جراحی بسته به نوع عمل، اندازه حیوان، تجهیزات مورد استفاده و مرکز دامپزشکی متغیر است. جراحی‌های ساده مانند عقیم‌سازی معمولاً هزینه کمتری دارند، درحالی‌که جراحی‌های پیچیده‌تر مانند اصلاح شکستگی‌ها یا درمان تومور می‌توانند هزینه‌بر باشند. بهتر است قبل از هر اقدامی، مشاوره‌ای با مرکز دامپزشکی موردنظر داشته باشید.
چه زمانی باید به جراحی اورژانسی فکر کرد؟
در مواردی مانند خونریزی شدید، زایمان دشوار، بلعیدن اجسام خارجی یا پیچ‌خوردگی معده، جراحی اورژانسی ضرورت پیدا می‌کند. تأخیر در مراجعه به دامپزشک می‌تواند عواقب جدی یا حتی مرگبار داشته باشد. به همین دلیل، آشنایی با مراکز شبانه‌روزی جراحی بسیار اهمیت دارد.